1. Giới thiệu vấn đề Khi tìm hiểu về Tết Trung thu, nhiều người Việt thường đặt câu hỏi: “Trung thu có thể dịch sang tiếng Anh là Children’s Day không?”. Điều này xuất phát từ thực tế rằng ở Việt Nam, Trung thu được coi là Tết của thiếu nhi, ngày mà trẻ em được vui chơi, rước đèn, phá cỗ, ăn bánh trung thu. Tuy nhiên, trên thực tế, “Children’s Day” (Ngày Quốc tế Thiếu nhi) và “Mid-Autumn Festival” (Tết Trung thu) là hai dịp hoàn toàn khác nhau cả về thời gian, ý nghĩa và phong tục. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng sự khác biệt, tránh dịch sai khi giao tiếp hoặc giới thiệu văn hóa Việt Nam bằng tiếng Anh. 2. Trung thu trong tiếng Anh gọi là gì? Tên gọi phổ biến và chuẩn xác nhất của Tết Trung thu là: Mid-Autumn Festival: lễ hội giữa mùa thu. Ngoài ra còn có các cách gọi khác: Moon Festival (Lễ hội mặt trăng). Mooncake Festival (Lễ hội bánh trung thu). Các cách gọi này đều phản ánh những nét đặc trưng của ngày Trung thu – gắn với mặt trăng, bánh trung thu và các hoạt động lễ hội vào rằm tháng Tám âm lịch. Như vậy, không có tài liệu chính thống nào dịch Trung thu thành Children’s Day. 3. Children’s Day là gì? Children’s Day (Ngày Thiếu nhi) là dịp được nhiều quốc gia trên thế giới tổ chức để tôn vinh và bảo vệ quyền trẻ em. Một số điểm cần lưu ý: Ngày Quốc tế Thiếu nhi: tổ chức vào 1/6 hằng năm (ở Việt Nam và nhiều nước khác). Ở một số quốc gia, Children’s Day rơi vào những ngày khác, nhưng đều gắn với ý nghĩa chăm lo cho thiếu nhi, nâng cao nhận thức xã hội về trẻ em. Đây là dịp mà trẻ em thường được nhận quà, tham gia các hoạt động vui chơi do nhà trường hoặc tổ chức xã hội tổ chức. Children’s Day là ngày lễ mang tính toàn cầu, không gắn với yếu tố văn hóa truyền thống hay phong tục Á Đông. 4. So sánh Trung thu và Children’s Day Tiêu chí Tết Trung thu (Mid-Autumn Festival) Children’s Day (Ngày Quốc tế Thiếu nhi) Thời gian Rằm tháng 8 âm lịch (thường rơi vào tháng 9 hoặc đầu tháng 10 dương lịch) 1/6 hằng năm (ở VN); có thể khác ở một số nước Nguồn gốc Gắn với tín ngưỡng thờ trăng, mùa màng, đoàn viên gia đình Gắn với phong trào bảo vệ quyền trẻ em trên thế giới Ý nghĩa chính Ngày lễ hội của trăng tròn, dịp sum vầy, tôn vinh gia đình, gắn liền với trẻ em Tôn vinh trẻ em, nhấn mạnh quyền được chăm sóc, bảo vệ Hoạt động Ăn bánh trung thu, rước đèn, múa lân, phá cỗ Văn nghệ, quà tặng, trò chơi thiếu nhi, mít-tinh Phạm vi Chủ yếu ở các nước Á Đông (Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…) Mang tính toàn cầu, có ở nhiều quốc gia khác nhau 5. Vì sao Trung thu dễ bị nhầm thành “Children’s Day”? Ở Việt Nam, Trung thu được coi là Tết của thiếu nhi, bởi trẻ em là nhân vật trung tâm trong ngày này. Người lớn thường mua đèn lồng, bánh trung thu, tổ chức rước đèn cho trẻ em. Trong giao tiếp đơn giản, nhiều người Việt có thói quen “dịch thoáng” Trung thu thành Children’s Day để người nước ngoài dễ hình dung đó là ngày của trẻ em. Tuy nhiên, cách dịch này không chính xác, vì sẽ khiến người nghe hiểu nhầm Trung thu trùng với Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6, trong khi thực chất hai dịp hoàn toàn khác nhau. 6. Cách dịch và giải thích Trung thu đúng trong giao tiếp Thay vì dịch Trung thu thành Children’s Day, bạn nên dùng: Mid-Autumn Festival (Vietnamese Mid-Autumn Festival) → chính xác, phổ biến nhất. Khi muốn nhấn mạnh yếu tố “Tết thiếu nhi”, có thể nói: “In Vietnam, the Mid-Autumn Festival is also considered the Children’s Festival.” (Ở Việt Nam, Trung thu còn được coi là ngày hội của trẻ em). Đây là cách dịch vừa đúng, vừa giúp bạn giải thích văn hóa Việt Nam rõ ràng với bạn bè quốc tế. 7. Ý nghĩa văn hóa khi phân biệt rõ ràng Việc phân biệt Trung thu và Children’s Day không chỉ để dùng từ đúng mà còn: Giúp người nước ngoài hiểu đúng về văn hóa Việt Nam. Thể hiện sự tôn trọng giá trị truyền thống – vì Trung thu không chỉ dành cho trẻ em mà còn gắn liền với ý nghĩa đoàn viên gia đình. Tránh hiểu lầm rằng Việt Nam “có hai Ngày Thiếu nhi”, trong khi thực tế 1/6 và Rằm tháng Tám mang hai ý nghĩa khác nhau. 8. Kết luận Trung thu không thể dịch thành “Children’s Day”. Tên gọi chính xác nhất là Mid-Autumn Festival hoặc Moon Festival. Tuy nhiên, trong cách giải thích với bạn bè quốc tế, bạn có thể bổ sung thêm rằng: “In Vietnam, the Mid-Autumn Festival is also considered a special festival for children, where kids enjoy lantern processions, lion dances, and mooncakes.” (Ở Việt Nam, Tết Trung thu cũng được coi là ngày hội đặc biệt cho thiếu nhi, nơi trẻ em được rước đèn, múa lân và ăn bánh trung thu). Phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn vừa dùng đúng ngôn ngữ, vừa lan tỏa chính xác giá trị văn hóa Trung thu của người Việt đến bạn bè khắp thế giới. Xem thêm: https://igiaidap.com/trung-thu-tieng-anh-la-gi/
